قالیشویی فارسی

نگه داری از ریشه ی فرش
نگهداری درست و اصولی از ریشه های فرش باعث می شود طول عمر فرش شما افزایش پیدا کند و برعکس نگهداری غیر اصولی از ریشه ها سبب از بین رفتن ریشه و در نهایت فرش شما می شود. در این مطلب ما ترفندهایی را به شما معرفی می کنیم تا به ساده ترین شکل ممکن ریشه های فرش خود را در امان نگه دارید. شاید در نگاه اول حضور ریشه در فرش بی اهمیت حتی مزاحم تلقی شود اما جالب است بدانید نه تنها وجود ریشه بی اهمیت نیست، بلکه ریشه مهمترین محافظ فرش است. علاوه بر همه ی این موارد ریشه های فرش تاثیر بسیار زیادی در ظاهر و آراستگی فرش دارند. از طرفی ریشه با این وجود که خود مسئول محافظت از ساختار فرش است،آسیب پذیرترین بخش فرش محسوب می شود و در صورت عدم نگهداری صحیح خیلی سریع تر از تصور آسیب می بینند. زرد شدن ،پوسیدگی ، کنده شدن و پاره شدن از آسیب هایی است که ممکن است به ریشه ی فرش شما وارد شود و سبب از بین رفتن فرش شما شود. برای جلوگیری از پوسیدگی ، زردشدگی و کنده شدن باید از روش های مراقبتی ریشه استقاده کنیم.
ترفندهای مراقبت از ریشه های فرش
نظافت ریشه ی فرش
به صورت منظم و با دقت ریشه ها را جاروبرقی بکشید.
در صورت ریختن چیزی روی ریشه ی فرش، سریعاً فرش را تمیز و خشک کنید.
بعد از شست و شو فرش های خود را به صورت آویز یا رول شده خشک نکنید تا ریشه ها زرد نشوند.
ریشه ها را با آب داغ نشورید.
دسته بندی ریشه ی فرش
دسته بندی ریشه ی فرش، نظافت فرش را آسان تر می کند و ظاهر ریشه ها را مرتب و آراسته نشان می دهد. فرقی نمی کند فرش شما ماشینی ، ابریشم ماشینی و یا دستباف باشد وقتی شما ریشه های فرش را دستبه بندی و مرتب می کنید، سبب بالاتر رفتن استحکام ریشه نیز می شود. روش های دسته بندی ریشه عبارتند از:

وبگردی:

آیا ساس با شستشو از بین میرود

قالیشویی در نارمک

1)گره زدن ریشه ی فرش
·گره ی نخودی:
انجام گره ی نخودی روی فرش های درشت بافت با ریشه های بلند امکان پذیر است.
·گره ی دوتایی:
گره ی نخودی برای فرش های ریز بافت مناسب است.
1. یک نخ بلند و ضخیم مانند نخ کوبلن یا نخ مخصوص لحاف دوزی تهیه کنید.
2.ریشه های فرش را به دسته های 2 تا 5 عددی تقسیم کنید.

3.نخ را عمود بر ریشه های فرش قرار دهید.

4.نخ ضخیم را 3 بار به دور اولین دسته ی ریشه ها گره بزنید.

5. نخ را بدون قطع کردن به سمت دسته ی بعدی ریشه ها ببرید.
6. دسته ی بعدی را با یک دست نگه داشته و با دست دیگر نخ دوم را دوبار به دور انگشت سبابه و شست بپیچید و سپس یک حفره ایجاد کنید.

7.دسته ی ریشه ها را از بین حفره ی ایجاد شده رد کنید و نخ را بکشید تا گره سفت شود.

8.مرحله ی قبل را مجدد تکرار کنید تا گره ها محکم شود. حتماً توجه کنید گره ی جدید را روی گره ی قبلی بزنید.

9.تا پایان ریشه ها این فرایند را ادامه دهید.
·گره ی زنجیره ای:
گره ی زنجیره ای بیشتر جنبه ی زیبایی و تزئین دارد. این گره کاملا متغیر و سلیقه ای است. برای ایجاد این گره از ترکیب های خلاقانه ی دو روش قبلی استفاده می کنند.

2) چسب زدن ریشه ی فرش
چسب زدن ریشه ی فرش یکی دیگر از روش های آسان و خانگی است.اما این روش به علت آسیب های احتمالی چون پوسیدگی و کنده شدن ریشه فرش، چندان توصیه نمی شود.

3) استفاده از کاور ریشه
استفاده از کاور ریشه یکی از روش های خوب و کارامد است.در ساختار کاور هیچ چسب یا ترکیب شیمیایی آسیب دهنده وجود ندارد .

4) لفاف دوزی کردن ریشه
لفاف دوزی قدیمی ترین روش در نگهداری ریشه ی فرش است.

برای لفاف دوزی باید ابتدا ریشه ها را مرتب کنید، تا بزنید و داخل پارچه قرار دهید و لفاف را تا ابتدای ریشه بیاورید و بدوزید.

برای لفاف دوزی بهتر است از پارچه های برزنتی محکم یا متقال استفاده کنید.

در انواع فرش ماشینی، ابریشم ماشینی فرش بهشتی ، ریشه های فرش با جدیدترین دستگاه ها مرتب دسته بندی می شوند تا فرش شما همیشه تمیز و مرتب باشد و کمترین آسیبی به آنها وارد نشود.

مشتریان عزیزی که قصد خرید فرش دارند می توانند به شعب فرش بهشتی در تهران، کرج، ساری و بابلسر و همینطور نمایندگی های در سراسر ایران مراجعه کنند.

منبع: فردا نیوز

فرش دستباف متأثر از نوسانات دلار / کاهش قابل توجه صادرات فرش دستباف از مبداءخراسان جنوبی
رئیس اتحادیه فرش دستباف خراسان جنوبی گفت: صادرات فرش در ایران به واسطه تحریم ها، تعهدات ارزی که از تجار گرفته می‌شود و برگشت پولی که ندارد چندان قابل توجه نیست و بالطبع، در خراسان جنوبی هم چشمگیر نیست.

خبرگزاری فارس- خراسان جنوبی؛ زمانی به هر نقطه از روستاها و شهرها خراسان جنوبی به ویژه بیرجند، سربیشه و درمیان که تا حدودی قطب فرش دستباف این استان به حساب می آیند سر می زدی در هر خانه گاهی به جای یک دار دو یا چند دار قالی بر پا بود.

اما کم کم این هنر با قدمت ۶۰۰ ساله خراسان جنوبی به دلایل مختلف مانند گرانی مواد اولیه، جایگزین شدن فرش‌های مصنوعی و ماشینی، باب میل نبودن طرح و نقش‌ها، یا اندازه‌های فرش های بافته شده و... و از همه مهم‌تر سایه افکندن تحریم‌ها و تعهداتی ارزی که بازگشت سرمایه برای تجار ندارد این هنر دست زنان و مردان کویر نشین استان از رونق افتاد.

آن هایی هم که اکنون گره بر تار و پود فرش‌ها می زنند از سر اجبار ست چرا که خراسان جنوبی دو دهه است که تشنه است همین قهر طبیعت سبب شده تا به واسطه خاکستر شدن دسترنج پدران و مادران این سرزمین در اثر خشکسالی‌های مستمر هیچ ممر درآمدی به جز قالی بافی نداشته باشند.

به همین واسطه تولیدات در این استان چندان کم نشده است اما صادرات این هنر دستی ارزشمند به دلیل تحریم‌ها و تعهدات ارزی که از تجار گرفته می شود چندان رونقی نداشته باشد.
وضعیت بافندگان فرش اصلاً خوب نیست

«محمدحسین راشدی» یکی از بافندگان فرش دستباف خراسان جنوبی می گوید: از هشت سالگی شروع به بافندگی قالی کردم و این هنر را از مادرم آموختم و هنوز در این زمینه فعالیت دارم.

وی با بیان اینکه صادرات مهم ترین مشکل فرش دستباف است، ادامه می دهد: یک کارگر آزاد روزانه ۲۰۰ هزار تومان درآمد می تواند داشته باشد اما یک قالیباف که حدود ۱۲ ساعت پشت دار قالی نشسته است درآمد کافی برای تامین معیشت خود ندارد.

راشدی در ادامه بیان می کند: افزایش قیمت نخ باعث افزایش قیمت فرش دستباف شده است و در گذشته نخ را ۸۰ هزار تومان می خریدیم در حالی که الان قیمت آن به ۱۲۵ هزار تومان رسیده است و افزایش قیمت فرش باعث کاهش رغبت مردم به سمت فرش دستباف شده است.

بازار فرش دستباف در خراسان جنوبی وضعیت خوبی ندارد

خانم «عبدالله زاده» یکی دیگر از قالیبافان خراسان جنوبی نیز بیان می کند: من در خانواده ای متولد شدم که پدر و مادرم هر دو بافنده فرش بودند و رسم در زمان ما این بود که دختر تا کلاس پنجم در حد خواندن و نوشتن و فراگرفتن قرآن، مدرسه می رفت و توفیق تحصیلات بیشتر را نداشت یعنی اعتقاد بر این بود که دختر باید مسئولیت امور خانه را عهده دار باشد.

وی در ادامه می گوید: از سن ۱۲ سالگی به همراه خواهرهایم مشغول بافندگی شدیم. در دوره ما این هنر چه در دوران تحصیل و چه در ایام تابستان توسط مادر، خواهر و حتی همسایه سینه به سینه و به صورت استاد شاگردی منتقل می شد.
این بافنده بیرجندی با بیان اینکه جامعه قالیبافان با مشکلات متعدد و مختلفی مواجه هستند، می افزاید: از مهم ترین مشکلات می توان به کمر درد، پادرد، و … اشاره کرد که اگر بیمه وجود نداشته باشد این مشکلات بر دوش قالیبافان سنگینی می کند.

وی با تاکید بر اینکه تحریم و کاهش صادرات ضربه سنگینی به فرش دستباف خراسان جنوبی وارد کرده است، می گوید: فرش دستباف خراسان جنوبی از ارزش بالایی برخوردار است که متاسفانه هنوز این ارزش معرفی نشده است.

صادرات فرش قابل توجه نبود

آن طور که حسین کامیابی رئیس اتحادیه فرش دستباف خراسان جنوبی، امروز به خبرنگار فارس از بیرجند، اظهارداشت: صادرات فرش در ایران به واسطه تحریم ها، تعهدات ارزی که تجار گرفته می شود و برگشت پولی که ندارد چندان قابل توجه نیست و به طبع در خراسان جنوبی هم چندان قابل توجه نیست.

وی به همین دلیل میزان صادرات فرش دستباف خراسان جنوبی را که به طور معمول در گذشته به آلمان، امارات، ایتالیا و کشورهای اروپایی صادر می شد را اعلام نکرد.
تولید فرش دستباف کم نشد

وی با اشاره به این که تولید فرش در خراسان جنوبی به دلیل این که اکنون به واسطه استمرار ۲۰ ساله خشکسالی‌های مردم آن به روستاییان ممر درآمد دیگری ندارند کاهش چندانی نداشته است، خاطرنشان کرد: اما دستمزدها، مواد اولیه و... برای بافت فرش خیلی بالا رفته است.

به گفته وی در۱۰ ماه ابتدای سال ۱۴۰۱ در خراسان جنوبی ۱۵۰ هزار متر مربع فرش به ارزش حدود ۵۰۰ میلیارد تومان توسط ۵۰ هزار بافنده در نقش های ریزه ماهی، خشتی، نایین و... و در اندازه های متفاوت بافته شد که در مقایسه با سال گذشته چندان کاهشی نداشته است.

وبگردی: قالیشویی در رسالت

از بین بردن ساس با سرکه

به گزارش روابط عمومی مرکز ملی فرش ایران، به نقل از خبرگزاری رضوی، «سید مجتبی محفوظی» در بازدید از مرکز ملی فرش ایران و دیدار با «فرحناز رافع» رئیس این مرکز که با حضور رئیس و اعضای دبیرخانه فراکسیون فرهنگ‌عمومی مجلس شورای اسلامی نیز همراه بود، افزود: به دنبال ارتقای مرکز ملی فرش ایران هستیم زیرا با ارتقای این مرکز، بسیاری از مشکلات قالی‌بافان کشور رفع می‌شود.

نماینده مردم آبادان و اروندکنار در مجلس شورای اسلامی در این زمینه ادامه داد: به فضل الهی، با قیدِ اولویت، به عنوان رئیس کمیته میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در مجلس شورای اسلامی، توجه به این مهم را از رئیس جمهور، تا حصول نتیجه در دستور کار قرار خواهم داد.

فرش دستباف تبلور فرهنگِ غنی ایران اسلامی
محفوظی، در بخش دیگری از این بازدید و نشست، تأکید کرد: فرش دستباف، علاوه بر منافع اقتصادی و اشتغال‌زایی جامعه دو میلیونی آن، از بعد هنری و فرهنگی نیز نماد و تبلور فرهنگ غنی این سرزمین بوده و شهرت جهانی خود را طی ادوار مختلف حفظ کرده است.
رئیس کمیته میراث‌فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مجلس شورای اسلامی افزود: صادرات فرش دست‌بافت از سال ۱۳۵۲ تاکنون با وجود همه فراز و فرودها، جایگاه خود را در سطح بین‌المللی به‌عنوان رتبه بزرگترین صادرکننده فرش دستباف حفظ کرده است.

قالیشویی دردشت

ضرورت «ثبتِ ملی فرشِ عرب خوزستان» به‌عنوان میراثِ ماندگار
عضو هیأت‌رئیسه و دبیر اول کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در ادامه این نشست، تصریح کرد: زنان عرب خوزستان از سده‌های قبل از اسلام، قالی بافته‌اند که به آن هنر سجاد‌‌بافی (بافت قالی) می‌گویند، بافت این فرش هم اکنون در مناطق مختلف استان رواج دارد از این‌رو برای ترویج و اشاعه آن، ثبت ملی فرش عرب باید پیگیری شود.
محفوظی، افزود: خیلی از کشورهای منطقه بسیاری از داشته‌های فرهنگی، حکما و دانشمندان کشورمان را به نام خودشان ثبت کرده‌اند، به نظر می‌رسد ثبت ملی و جهانی فرش دستباف ایران برای نقش‌آفرینی هنر اصیل ایرانی جایگاه ویژه‌ای دارد.
گفتنی است؛ بر اساس مصوبه شورای‌عالی اداری به‌شماره ۵۱۶۹/۱۹۰۱ مورخ ۱۳۸۲/۱/۲۰ همه امور مربوط به سياست‌گذاری، برنامه‌ريزی، نظارت، هدايت و حمايت صنعت فرش دستباف، امور تحقيقاتی و پژوهشی مربوط به آن و تهيه ضوابط و الزامات فنی توليد و صادرات و اقدامات حمايتی مربوط به آن از كليه دستگاه‌های دولتی جدا و در حوزه مركزي وزارت بازرگانی (وزارت صمت) با عنوان «مركز ملي فرش ايران» تجميع شد.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان در استان فارس، مرتضی موصلی، امروز چهارشنبه (16 آذر) در آئین تفاهم نامه همکاری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی فارس با کمیته امداد، بهزیستی و بسیج سازندگی فارس گفت: انعقاد این تفاهم نامه زمینه توانمدسازی بخشی از خانواده های فارس را فراهم می کند.

مدیرکل کمیته امداد فارس افزود: در کمیته امداد این افتخار را داریم که مطالبات مقام معظم رهبری (مدظله العالی) در خصوص توانمدسازی جامعه هدف را پیش ببریم.

وی با اشاره به تمرکز بر توسعه اشتغال و کسب و کارهای خرد اظهار کرد: این مشاغل ارزش افزوده بیشتری ایجاد می کند و در اولویت ما قرار دارد و کمیته امداد فارس در حوزه توانمندسازی فرهنگی و اجتماعی هم عمل به رسالت های خود به خوبی در کنار توانمندسازی اقتصادی عمل می کند.

موصلی ادامه داد: کمیته امداد فارس در قالب تبصره ۱۶ و ۱۸ و منابع خیران کارهای خوبی در توانمدسازی اقتصادی انجام داده است و هر گاه همه ظرفیت ها کنار هم قرار بگیرد شاهد اتفاقات خوبی خواهیم بود که این تفاهم مصداق همین همکاری مطلوب است.

وی تصریح کرد: بسیج سازندگی فارس هم اقدامات خوبی در حوزه اشتغال و توانمندسازی اقتصادی انجام داده است و امروز با پیگیری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری فارس شاهد یک فصل جدید در توانمندسازی هستیم.

موصلی با تاکید بر اینکه در فارس شاهد حضور علاقمندان و استعدادهای خوبی در حوزه صنایع دستی هستیم، گفت: کمیته امداد فارس کل فرش تولیدی جامعه هدف خود را به صورت را تضمینی خریداری می کند و نمونه این اقدام، این بود که فرشی از فیروزآباد که بافتش ۶ ماه طول کشیده بود به قیمت ۹۰ میلیون در تهران فروخته شد.

قالیشویی لویزان

وی تاکید کرد: حوزه صنایع دستی به ویژه در فارس با برنامه ریزی منسجم تر و با برندسازی این قابلیت را دارد تا کارهای بزرگی در آن به انجام برسد.

موصلی اعلام کرد: در ۵۸ نقطه فارس اداره مستقل داریم و ۱۰۴ هزار خانواده تحت پوشش ما، زن پرست هستند و کمیته امداد فارس برای توسعه صنایع دستی آمادگی کامل دارد.

وی همچنین گفت: در شناسایی رشته های صنایع دستی، صدور گواهی اصالت کالا، برپایی نمایشگاه عرضه محصولات و ... کمیته امداد فارس آمادگی همکاری با میراث فرهنگی استان را دارد.

به گزارش ایلنا، اگر شیر ریخته شده روی فرش را به درستی تمیز نکنید، باعث ایجاد بوی بد و لکه روی فرش می شود. برای از بین بردن لکه شیر مانند هر لکه دیگری باید سریعاً اقدام گردد. اگر فرش شما رنگ کرم یا سفید دارد، مشخص نخواهد بود اما به این معنا نیست که نباید آن را تمیز کنید.

چربی و پروتئین موجود در شیر به فیبر های فرش و پشت آن می چسبد و منبعی برای ایجاد باکتری خواهد بود. پس باید هر چه سریع تر آن را تمیز کنید تا بوی بدی ایجاد نشود. از طرفی در طولانی مدت، لکه چربی داخل فرش نفوذ می کند و باعث ایجاد لکه تیره می شود. با ما در این بخش همراه شوید تا مراحل تمیز کردن لکه شیر از روی فرش را بیاموزید.
مراحل تمیز کردن شیر از روی فرش

قبل از هر چیز به نوع شیر دقت کنید، معمولاً شیر هایی که چربی کم تری دارند، آسیب کم تری هم وارد می کند اما اگر شیر پرچرب روی فرش ریخته است، حتماً باید سریع تر اقدام کنید.

مرحله 1:برای شیری که روی فرش ریخته شده است، از یک پارچه تمیز یا یک حوله کاغذی استفاده کرده، آن را با فشار روی فرش بگذارید تا مایعات اضافی را به خودش بگیرد.

مرحله 2:دو فنجان آب گرم را با یک قاشق غذاخوری مایع ظرفشویی ترکیب کنید. از آب داغ استفاده نکنید، زیرا باعث ثابت شدن لکه می شود. این محلول را با اسفنج به فرش بزنید و با یک پارچه سفید خشک یا حوله، آن را خشک کنید.

مرحله 3:لکه را با آب تازه و قرار دادن اسفنج روی محل شستشو دهید و حتما از یک پارچه جاذبه ضخیم استفاده کنید. بهتر است که حوله را به صورت دولا تا بزنید و آن را به فرش فشار دهید. تا جایی این کار را تکرار کنید که دیگر هیچ رطوبتی باقی نمانده باشد که بخواهید آن را جمع کنید.
مرحله 4:در مرحله آخر پیشنهاد می کنیم که فرش را با پاک کننده لکه مناسب اسپری کنید و یک پارچه تمیز روی آن بکشید. انجام این کار باعث می شود تا هر گونه لکه باقی مانده و هر گونه چربی شیر چسبیده شده به فیبر فرش از بین برود.

مرحله 5:اگر لکه باقی مانده بود و شما پاک کننده لکه نداشتید، می توانید یک قاشق غذاخوری آمونیاک را با دو فنجان آب گرم ترکیب کنید. استفاده از این محلول بسیار عالی است. فقط باید با اسفنج آن را به فرش بزنید و خشک کنید. مرحله 3 را تکرار کنید و به طور کامل فرش را بشویید. اگر لکه را از روی فرش پاک نکنید، در طولانی مدت به آن آسیب وارد می کند.

لکه شیر را می توانید با مراحل بالا از بین ببرید اما اگر شیر طعم دار روی فرش ریخته بود و کمی هم رنگ دار بود اما می توانستید آن را از بین ببرید، پیشنهاد می کنیم که با متخصصین شستن فرش و مراکز قالیشویی تماس بگیرید.

قالیشویی خیابان استخر

چرا فرش بو می گیرد؟

اگر شما بعد از ریخته شدن شیر یا هر چیز دیگری روی آن؛ اقدام کردید اما بعد از چند روز باز هم فرش بوی بد شیر می داد، احتمالاً مقداری شیر به داخل فیبر فرش نفوذ کرده و فقط محصولات ضد قارچ و ضد باکتری می تواند آن را بیرون بکشد که باید آن را به دست متخصصین در این زمینه بسپارید.

اسد فرهمند سرپرست معاونت امور بازرگانی و توسعه تجارت اداره کل صنعت، معدن و تجارت آذربایجان غربی گفت: از این تعداد، ۱۲ هزار نفر تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی و ۹ هزار و ۶۰۰ نفر تحت پوشش صندوق بیمه اجتماعی روستاییان و عشایر درآمده اند.

وی اضافه کرد: دیگر قالی بافانی هم که بیمه نیستند، در صورت تمایل می‌توانند از طریق بیمه اجتماعی روستاییان و عشایر بیمه شده و حق بیمه خود را پرداخت کنند تا زمینه استفاده از مزایای این بیمه برای آنان فراهم شود.

سرپرست معاونت امور بازرگانی و توسعه تجارت اداره کل صنعت، معدن و تجارت آذربایجان غربی ادامه داد: در آذربایجان غربی علاوه بر قالی‌بافان خانگی ۲۳۴ کارگاه قالی‌بافی غیرمتمرکز با مدیریت متمرکز مشغول به فعالیت است که سالانه ۲۹۰ هزار مترمربع انواع فرش دست بافت را تولید می‌کنند.

قالیشویی بلوار پروین

فرهمند گفت: در راستای حمایت از قالی‌بافان در آذربایجان غربی ۲۵۰ میلیارد ریال تسهیلات بانکی تخصیص یافته که بر اساس اولویت ثبت نام جهت دریافت این تسهیلات کم بهره به بانک‌های عامل معرفی شداند.

وی در خصوص بازار فروش فرش دست بافت استان نیز افزود: تولیدات استان علاوه بر فروش در بازار داخلی توسط تجار و صادرکنندگان استان به بازار‌های مختلف جهانی نیز صادر می‌شود.

منبع :باشگاه خبرنگاران جوان

مسعود سپهرزاد، رئیس اتحادیه فروشندگان فرش دستبافت در گفتگو با خبرنگار گروه اقتصاد خبرگزاری آنا نبود تبلیغات مناسب در کشور‌های اروپایی که خریدار فرش ایرانی هستند را علت کاهش صادرات دانست و گفت: به علت نبود تبلیغ و بازارسازی مناسب، بازار‌های اروپایی را تقریبا از دست داده ایم و این نیاز به شدت احساس می‌شود که دوباره موج تبلیغات و جریان سازی برای احیای فرش ایرانی ایجاد شود.

وی افزود: البته این نکته هم حائز اهمیت است که میل به خرید فرش ماشینی در اکثر کشور‌های جهان افزایش پیدا کرده است که آن هم به دلیل استفاده از ربات در بافت فرش‌های دستبافت در هند و پاکستان است. در کشور هند، فرش‌ها ربات بافت هستند یعنی دستگاه‌هایی دارند که به جای نیروی انسانی گره می‌زند و مراحل بافت را سریع تر انجام می‌دهد.

این صادرکننده یکی از مشکلات صنعت فرش ایران را کپی کردن صنعت فرش هند و پاکستان از نقشه‌های فرش ایرانی دانست و ادامه داد: فرش کپی شده از نقشه و رنگ فرش دستبافت ما به نصف قیمت با نخ طبیعی و ربات بافت به فروش می‌رسد. ما به مرکز ملی فرش گفته ایم که به جای برگزاری نمایشگاه در سطح شهرها، رنگ و نقشه‌های ایرانی را ثبت جهانی کنند. بنده ۷ سال پیش در نمایشگاهی در آلمان فرشی را دیدم که مطمئن شدم فرش نقشه ماهی تبریز است، اما وقتی از مبدا صادراتی را جویا شدم متوجه شدم که فرش از هند آمده است. ما در حال حاضر به دلیل سرعت کم در بافت فرش توان پاسخگویی نیاز بازار را نداریم، اما تولید کننده‌های صنعتی بین المللی به تولید چند هزار متر فرش ربات بافت رسیده اند.

به گفته سپهری علت مشکلات عمده تولید فرش، رکود حاکم بر بازار، نوسانات ارزی، قیمت بالای مواد اولیه و دستمزد‌ها است. همچنین گران شدن فرش دستبافت و قدرت خرید پایین مصرف کننده داخلی از عوامل رکود بازار فرش دستبافت داخلی است. چرا که فرش ماشینی قسمت اعظمی از نیاز بازار را تامین کرده است.

وی تصریح کرد: برخی از فرش‌های دستبافت، مانند فرش‌های دستباف ترکمن از مرز‌های افغانستان به بازار داخلی ما قاچاق می‌شوند و تولیدکننده فرش به دلیل قیمت پایین فرش توان رقابت با این کالا‌ها را ندارد. صادرکننده فرش به سبب افزایش قیمت ارز و مقدار دستمزد کم کارگران برای تولید فرش، دیگر قیمت خرید چند سال قبل را پرداخت نمی‌کند. امروز یک فرش ۶ متری بافت تبریز ما به قیمت ۶۰ میلیون تومان برای مقاصد صادراتی به فروش می‌رود در حالی که همین فرش را۱۰ سال قبل به قیمت ۲۴۰ میلیون تومان امروز به فروش می‌رساندیم.

قالیشویی در جشنواره

رئیس اتحادیه فروشندگان فرش دستباف توضیح داد: یکی از مشکلات صادرکنندگان حوزه فرش مربوط به فروش ارز در سامانه نیما است. یک نکته توسط مقامات سیاستگذار درباره صادرکنندگان لحاظ نشده و آن این مهم است که فرش صادراتی ما امکان دارد سه تا ۴ سال فروش نرود، بنابراین نباید از صادرکننده به صورت آنی توقع ارائه ارز در سامانه نیما را داشته باشند.

قدس آنلاین :بارگاه مطهر امام رضا(ع) از سال‌های نخست قرن سوم هجری (سال ۲۰۳ق) که آن حضرت در آنجا به خاک سپرده شدند همواره مورد توجه مسلمانان بوده است. بسیاری از حکمرانان، توانگران و دوستداران امام رضا(ع) گرانبهاترین اموال خود، شامل منقول و غیرمنقول را وقف بارگاه ایشان کردند تا اسباب عمران و آبادانی روضه رضویه و رفاه و آسایش زائران و مسافران را فراهم کنند. آن‌ها به این وسیله، هم عشق و ارادت خویش را به ساحت مقدس امام رضا(ع) بیان می‌کردند و هم به درگاه خداوند تقرب می‌جستند. در این میان، اهمیت مفروش کردن حرم مطهر سبب شد تأمین مفروشات حرم و اماکن وابسته نیز توجه واقفان را برانگیزد. بنا به شواهد موجود، بخش قابل توجهی از مفروشات موردنیاز حرم مطهر طی قرن‌ها به واسطه وقف تأمین شده است.

بهترین قالیشویی : قالیشویی حکیمیه

تاکنون پژوهشگران بسیاری به شناسایی و معرفی موقوفات حرم مطهر امام رضا(ع) از جنبه‌های گوناگون پرداخته‌اند اما در هیچ پژوهشی به وقف فرش بر حرم مطهر به طور خاص پرداخته نشده است. منا سلطانی، عضو هیئت علمی دانشگاه هنر تهران و سیدحسن احمدی، کارشناس ارشد فرش در مقاله‌ای که در شماره ۱۳۸فصلنامه «مشکوة» وابسته به بنیاد پژوهش‌های اسلامی منتشر شده به جایگاه وقف در تأمین مفروشات حرم مطهر از دوره صفویه تا اواخر دوره قاجار پرداخته‌اند. گزیده‌ای از این مقاله با عنوان «وقف فرش به حرم امام رضا(ع)، پیشینه و شیوه‌‏ها (از صفویه تا اواخر قاجار)» را در ادامه می‌خوانید.

نقش فرش در فضای معماری حرم مطهر

فرش همواره نقش مهمی در فضای معماری حرم مطهر امام رضا(ع) ایفا کرده و از مهم‌ترین اقلام کاربردی برای تأمین آسایش زائران و ایجاد شرایط مناسب برای انجام فرائض دینی بوده است، به‌طوری که از آن برای مفروش کردن حرم و بیوتات متبرکه، پرده محافظ بر مبادی ورودی، سجاده، مسند و جز آن استفاده می‌شده و تا امروز هـم کاربری خود را حفظ کرده است.

قدیمی‌ترین فرش‌های حرم مطهر که امروزه در موزه فرش آستان قدس رضوی نگهداری می‌شوند به دوره صفویه تعلق دارند. افزون بر این، نخستین سندی که به استفاده از فرش در حرم اشاره کرده به سال ۱۰۲۱ ق (دوره صفویه) با عنوان «صورت ابعاد قالی‌های مورد نیاز جهت مفروش نمودن برخی اماکن حرم مطهر در ماه شعبان» مربوط است. اما بررسی سفرنامه‌ها و کتاب‌های تاریخی نشان می‌دهد پیشینه استفاده از فرش در حرم مطهر رضوی به پیش از دوره صفویه بازمی‌گردد. ابن‌بطوطه سال ۷۳۳ ق در کتاب خود درباره دیدارش از خراسان، ضمن توصیف حرم، به وجود فرش‌هایی اشاره می‌کند که برای مفروش کردن بقعه استفاده شده‌اند. با وجود این، نحوه مالکیت این فرش‌ها (وقفی اهدایی و یا خریداری) مشخص نیست.

قدیمی‌ترین سند وقف فرش به نام خواجه علاءالدین خوافی

قدیمی‌ترین سند تاریخی موجود که به وقف فرش اشاره می‌کند، وقف‌نامه خواجه علاءالدین خوافی متعلق به سال ۹۳۳ق است که در دوره سلطنت شاه تهماسب صفوی (۹۳۰-۹۴۸ ق) نگاشته شده است. براساس ایــن وقـف‌نامه، درآمد حاصل از مزرعه احمدآباد خواف وقف تعمیر رقبه یاد شده و بقیه، وقف حق‌التولیه و بنا کردن رباطی در بلوک رخ از ولایت نیشابور برای اسکان مسافران شده است. در ادامه این وقف‌نامه اشاره شده منافع حاصل از این رباط را سه قسمت کرده، دو ثلث آن برای فرش و روشنایی و حفاظ حرم امام رضا(ع) و ثلث دیگرش برای مرمت عمارت یاد شده و خرج مسافرانی که عزیمت طواف روضه منوره را داشته باشند و فرش و روشنایی و یک نفر مستحفظ برای رباط صرف شود.

احیا و ترویج سنت وقف با رسمیت یافتن تشیع در صفویه

با توجه به نبود مستندات تاریخی پیش از دوره صفویه، به‌صورت قطعی مشخص نیست وقف فرش بر حرم مطهر از چه زمانی مورد توجه واقفان قرار گرفته است. رسمیت یافتن مذهب تشیع در دوره صفویه و توجه شاهان صفوی به مقابر امامان و امامزادگان، سبب احیا و ترویج سنت زیارت در جامعه و افزایش بیش از پیش علاقه به امامان و امامزادگان شد که خود رشد موقوفات را به همراه داشت، به‌طوری که بسیاری از موقوفات بزرگ و مهم آستان قدس از آثار این دوره است و کمابیش از این دوره وقف بر مصارف آستان قدس بــــــه قصـــــد فراهم‌سازی زمینه‌های زیارت و رفاه حال زائران و مسافران مشهد آغاز شد.

از دوره صفویه تا به امروز اسناد بسیاری نیز مبنی بر وقف انواع فرش بر حرم مطهر امام رضا(ع) موجود است. بخش عمده این اسناد، طومارها، رسیدها، لیست‌های نذوراتی و روزنامچه نذورات را شامل می‌شود که به صورت ماهیانه یا سالیانه نگاشته می‌شدند. به‌طور معمول در این اسناد، اطلاعات کمابیش دقیقی از نوع فرش، ابعاد، ویژگی‌های کلی از طرح و رنگ آن، ملیت و جنسیت واقف، تاریخ وقف و حتی در مواردی مکان و شیوه استفاده از آن ذکر شده است. همچنین نمونه‌های بسیاری از فرش‌های وقفی امروزه در موزه آستان قدس رضوی نگهداری می‌شوند که بیشتر آن‌ها متعلق به دوره پهلوی هستند.

شیوه‌های وقف فرش بر حرم امام رضا(ع)

برپایه اسناد موجود، وقف فرش بر حرم مطهر از دوره صفویه تا اواخر دوره قاجار به دو روش انجام پذیرفته است؛ نخست وقف فرش به صورت مستقیم و دوم وقف رقبه‌ای که درآمد آن برای تأمین مفروشات حرم مطهر صرف می‌شده است.

۱. وقف مستقیم فرش

در این شیوه فرش‌های وقفی به‌صورت مستقیم توسط واقفان و یا نماینده آن‌ها تهیه و وقف می‌شدند. به طور معمول این گروه از مفروشات دارای کتیبه وقف بودند. قدیمی‌ترین سندی که به وقف مستقیم فرش بر حرم مطهر امام رضا(ع) اشاره می‌کند، سندی با موضوع «روزنامچه نذورات متفرقه تحویلی به آستان قدس در یونیت ئیل» در سال ۱۱۱۳ق است. مطابق اطلاعات ارائه شده در این سند، نمد کرک الوانی توسط زائری قاینی به حرم مطهر وقف و در صفه خدام گسترده شده است. به علاوه، احتمال دارد قالی افشان شاه عباسی گلابتون‌دار نیز که به اواسط قرن ۱۰ق تعلق دارد توسط شاه عباس اول بر حرم مطهر وقف شده باشد. این قالی اکنون از نفایس موزه فرش آستان قدس رضوی است. در صورت پیدا شدن سندی مبنی بر وقفی بودن قالی فوق، قدمت مستند وقف مستقیم فرش بر حرم مطهر را تا اواسط قرن ۱۰ق به عقب می‌برد.

در میان اسناد دوره صفویه از سال ۱۰۲۷ تا ۱۱۳۵ق، تنها پنج مورد وقف مستقیم فرش (در فاصله سال‌های ۱۱۱۳ تا ۱۱۱۵ق) شناسایی شد؛ اما از دوره افشاریه به بعد شاهد افزایش تعداد فرش‌های وقفی هستیم به‌طوری که در اسناد این دوره بیش از ۴۰مورد وقف مستقیم انواع فرش (از سال ۱۱۵۳ تا ۱۱۷۸ق) بر حرم مطهر ثبت شده است. این تعداد در دوره قاجار بیش از پیش افزایش می‌یابد. بررسی اسناد مکتوب در فاصله سال‌های ۱۲۷۴ تا ۱۳۱۶ق (دوره ناصرالدین شاه قاجار) نشان می‌دهد در این دوره بیش از ۲۲۰تخته انواع فرش بر حرم مطهر وقف شده است. قدیمی‌ترین فرش کتیبه‌دار وقفی موجود در آستان قدس رضوی نیز به دوره قاجار تعلق دارد. این فرش که در موزه فرش آستان قدس نگهداری می‌شود، قالیچه‌ای با نقش گلدانی مربوط به سال ۱۲۸۷ق است که کتیبه وقف با مضمون «وقف (ناخوانا) پای [جناب ؟] امام علیه‌السلام نمود والده آقای محمد حسین خان این قالی را ۱۲۸۷» دارد.

کتابچه موقوفات مجدالملک نیز از مهم‌ترین اسناد وقفی موجود پیش از سال ۱۲۹۰ق است که در سال ۱۲۸۵ق، در دوره تولیت مرحوم میرزا محمدخان مجدالملک (۱۲۸۵- ۱۲۸۴ق) تنظیم شده است. حدود ۱۰صفحه از اوراق این کتابچه به صورت انواع مفروشات وقفی حرم مطهر اختصاص یافته است. براساس این کتابچه در سال ۱۲۸۵ق ۶۱عدد نمد جانمازی، باهو و مسند، ۱۲تخته قالی ابریشمی، ۶۰ تخته قالی، ۱۹۸تخته قالیچه، ۵۶تخته پلاس و ۶۲تخته زیلو و دیگر فرش‌های مندرس وقفی در آستان قدس موجود بوده است.

۲. وقف غیرمستقیم فرش

در این شیوه، فرش‌های وقفی از محل درآمدهای حاصل از موقوفات، مطابق شرایط مندرج در وقف‌نامه توسط متولی موقوفه تهیه می‌شدند. در میان مجموعه وقف‌نامه‌های آستان قدس رضوی هفت وقف‌نامه شناسایی شد که بخشی از مصارف آن‌ها تأمین فرش حرم امام رضا(ع) بوده است. از مجموع این هفت وقف‌نامه، پنج مورد به دوره صفویه، یک مورد به دوره افشاریه و یک مورد به اوایل دوره قاجار مربوط است.

علاوه بر وقف‌نامه‌ها، در میان اسناد مرتبط با نذورات حرم مطهر از دوره صفویه تا اواخر دوره قاجار که شامل طومارها و روزنامچه نذورات و رسیدهای نذوراتی است، ویژگی‌های فرش‌هایی قابل مشاهده است که بر اساس شرح مندرج در اسناد مربوط، از محل درآمدهای حاصل از موقوفات خریداری شده‌اند. مجموعه این اسناد، صرف درآمدهای حاصل از موقوفات را در تأمین مفروشات حرم مطهـر بـه اثبات می‌رساند. بـه عنوان مثال، بخشی از سندی که به سال ۱۲۹۱ق مربوط است، رسید وصول یک قالی بزرگ ترنجدار خریداری شده از محل موقوفات گنجعلی خان زیگ است.

انواع فرش‌های وقف شده بر حرم امام رضا(ع)

بررسی اسناد از دوره صفویه تا اواخر دوره قاجار نشان می‌دهد در هر دوره، انواع مفروشات در ابعاد و کاربردهای گوناگون بر حرم مطهر وقف می‌شده است. این مفروشات از دوره صفویه تا اواخر دوره افشاریه شامل انواع قالی، قالیچه و نمد بوده‌اند که به عنوان فرش و زیرفرشی استفاده می‌شده‌اند؛ اما از دوره قاجار به بعد علاوه بر قالی، قالیچه و انواع نمد نام مفروشاتی مانند پلاس‌گلیم و زیلو نیز مشاهده می‌شود. به طورکلی براساس مستندات موجود و نمونه فرش‌های به جا مانده، انواع فرش‌های وقف شده بر حرم مطهر را می‌توان در پنج گروه طبقه‌بندی و معرفی کرد.

۱. قالی و قالیچه: به دستبافت‌هایی که ساختار آن‌ها شامل تاروپود و پرز است، قالی و قالیچه گفته می‌شود؛ چنانچه اندازه این نوع بافته‌ها بزرگ‌تر از ۶مترمربع باشد اصطلاح «قالی» برای آن‌ها به کار می‌رود و اگر کوچک‌تر از آن باشد، «قالیچه» نامیده می‌شوند. از رایج‌ترین فرش‌های وقف شده بر حرم مطهر، انواع قالی و قالیچه‌های پشمی و ابریشمی درشت‌بافت (خرسک) در ابعاد بسیار کوچک تا بسیار بزرگ است که بافت مناطق گوناگون (جوشقان، اصفهان، قاین، کرمان، کردی و ترکمنی) هستند. به طور معمول از این نوع مفروشات به عنوان فرش (قالی، قالیچه، کناره، سرانداز)، زیرفرشی، پوشش ضریح، رومنبری و حتی در دوره قاجار به عنوان پرده درهای ورودی استفاده می‌شده است.

۲. نمد: نوعی مفروش پشمی است که بدون نقش یا با نقش‌ونگار بوده‌اند. بهترین نوع نمد، نمدهای ظریفی بوده که در تولید آن به جای پشم گوسفند از کرک شتر استفاده می‌شده است. در اسناد تاریخی نیز به طور خاص به نمدهای کرکی اشاره شده است. بررسی اسناد موجود نشان می‌دهد نمدهای وقف شده دارای ابعاد و کاربردهای گوناگون بوده‌اند؛ برای مثال می‌توان به نمد سراسری، کناره، نمد سرانداز و باهو که به عنوان فرش یا زیرفرشی استفاده می‌شده و همچنین مسند و نمد جانمازی اشاره کرد.

۳.پلاس: در لغت نامه دهخدا آمده است: پلاس «پشمینه گستردنی باشد شبیه جاجیم. گلیم سطبر و گلیم بد». در واقع پلاس به نوعی از دستبافت‌های تار و پودی درشت‌بافت گفته می‌شود که شبیه گلیم‌های ساده‌بافت، بدون نقش یا با نقش‌های بسیار ساده (راه راه و یا چهارخانه) هستند. در بافت پلاس به‌طور معمول از پشم و پنبه استفاده می‌شود.

۴. گلیم: گلیم نوعی مفروش نقش‌دار است که در بافت آن از پشم و پنبه و در مواردی از ابریشم استفاده می‌شود.

۵. زیلو: نوعی مفروش پنبه‌ای است که بیشتر به صورت دورو، با دو رنگ متضاد بافته می‌شود. با توجه به جنس طرح و نقش و ترکیب رنگ زیلو، از این نوع دستبافت بیشتر به صورت فرش و یا زیرفرشی در اماکن مذهبی استفاده می‌شود.

براساس شواهد موجود، نوع مفروش وقف شده در هر دوره زمانی، با عوامل گوناگونی مانند موقعیت جغرافیایی، جایگاه اجتماعی و توانایی مالی واقف و... ارتباط تنگاتنگ داشته است؛ برای مثال هر سال یک نمد جانمازی کرک و هر سه سال یک تخته قالی عالی کرمانی از محل موقوفات گنجعلی خان وقف حرم مطهر می‌شده است. با توجه به آنکه گنجعلی خان در زمان تدوین وقف‌نامه خود (سال ۱۰۰۸ ق) حاکم وقت کرمان بوده، مطابق وقف‌نامه و با توجه به جایگاه اجتماعی و سیاسی واقف، نوع مفروشات خریداری شده از محل وقف از تولیدات منطقه کرمان با کیفیت خوب (نمد کرکی و قالی کرمانی) بوده است. همچنین نام «پلاس» یا «پلاس کردی» که از تولیدات رایج در میان کردهای شمال خراسان است بارها در اسناد دوره قاجار ثبت شده است. این نوع مفروش را کردها و یا ساکنان مناطق شمالی خراسان بر حرم مطهر وقف می‌کردند و مشخصات واقفان آن‌ها در رسیدها یا فهرست‌های نذوراتی به صورت «وقفی شخص زوار کرد»، «وقفی محمد تقی قوچانی الاصل»، «وقفی ضعیفه کرد» و مانند آن درج شده است.

برپایی غرفه ایران در نمایشگاه صنایع‌دستی که در حاشیه جام جهانی قطر در دهکده گردشگری کتارای دوحه برپاست، فرصتی را فراهم کرد که راهنمایان گردشگری اعزامی به قطر، هنر ایرانی را به گردشگران خارجی معرفی کنند. هنرهای دستی که موجب حیرت و تعجب بازدیدکنندگان شد و تصاویرشان در قاب دوربین‌‌های آن‌ها به ثبت رسید.

به گزارش خبرنگار میراث‌آریا، جام جهانی فوتبال بزرگ‌ترین محفلی‌ست که از هر کشور، قوم، نژاد، فرهنگ و آیینی در آن حضور دارند. وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی نیز برای استفاده از ظرفیت جام‌جهانی قطر ۲۰۲۲ و با هدف ارائه تصویری افتخارآمیز و معرفی ظرفیت‌های یکی از کهن‌ترین تمدن‌های جهان که گنجی پنهان از هنر، زیبایی و فرهنگ را در خود نهفته دارد، راهنمایان گردشگری را در قالب گروهی ۱۲ نفره در سی‌ام آبان ماه هم زمان با بازی ایران‌ انگلیس به‌عنوان عضوی از خانواده گردشگری راهی قطر کرد.

این راهنمایان گردشگری که امروز ۹ آذرماه در راه برگشت به ایران هستند، طی اقامت ۱۰ روزه‌شان، در غرفه ایران در نمایشگاه صنایع‌دستی که در دهکده فرهنگی‌گردشگری کتارا در دوحه برپاست، برای راهنمایی توریست‌ها، معرفی هنرمندان ایرانی، هنرهای سنتی و صنایع‌دستی همچنین توصیف تمدن و فرهنگ ایران حضور داشتند.

فرش، خاتم، معرق، تذهیب، میناکاری، سفره‌های قلم‌کاری، پسته و زعفران از جمله اقلام ارائه شده در این نمایشگاه هستند که اجازه فروش رسمی آن‌ها وجود ندارد و برای معرفی و ثبت سفارش در معرض دید بازدیدکنندگان گذاشته شده‌اند. نمایشگاه تا روز پایانی جام‌جهانی برپا خواهد بود و اقلام جدیدی نیز به آن اضافه خواهد شد. اجرای پرفرمنس زنده توسط گروه هنری نیز بخش دیگری از این نمایشگاه بود که می‌توان به آن اشاره کرد.
به گفته یکی از راهنمایانی که در این نمایشگاه حاضر بود، غرفه ایران حیرت توریست‌های جام جهانی را برانگیخته بود و استقبال خوبی از آن شد.

او درباره چرایی این جذابیت به میراث‌آریا می‌گوید: هر کشوری با اِلمان‌های فرهنگی و تمدنی خود در این رویداد حاضر بود و تقریبا تمامی کشورها تنها اجرای موسیقی و رقص‌های بومی را در برنامه داشتند، اما ایران تنها کشوری بود که با بیشترین و حیرت‌انگیزترین ظرفیت هنرهای‌ دستی خود به این رویداد آمده بود!
این راهنمای گردشگری در پاسخ به این پرسش که کدام صنایع‌دستی ایران برای توریست‌های خارجی جذاب‌تر بود، می‌گوید: آن‌ها فرشی می‌دیدند از ابریشم خالص با قطر بسیار اندک و ظرافتی خیره کننده و بعد که آن فرش را برمی‌گرداندند و پشت آن را می‌دیدند، متوجه می‌شدند که این یک قالی ابریشم دو رو است! بهت و حیرت را کاملا می‌شد در صورت‌هایشان دید!

به گفته او مبلمان تمام خاتم شیراز با انبوهی از ظرافت و زیبایی بسیار توجه‌برانگیز بود. پرفورمنس اساتیدی چون استاد کاوه که دارای نشان درجه یک هنری در رشته معرق است نیز تحسین توریست‌های خارجی را بر انگیخت.

آیا میدونی چطور فرش رو باید شست؟ اطلاعات بیشتر در این لینک

آنچنان که از این روایت برمی‌آید تعداد زیادی از توریست‌هایی که به دهکده گردشگری کتارا در ساحل شرقی خلیج غربی و مروارید قطر در دوحه رفته بودند با تصویر فاخری از ایران آشنا شدند و نَمی از دریای هنر و تمدن ایرانیان بر گونه آن‌ها نشست. همچنین تصاویری از این هنرنمایی‌ها در قاب دوربین عکاسان خبرگزاری‌ها و اینفلوئنسرهای بین‌المللی ثبت و منتشر شد.

دنياي اقتصاد نوشت:تجارت قالي در ايران به شدت تحت تاثير دامنه عرضه و تقاضاي خارجي بوده است، به گونه‌اي كه در اوايل قرن بيستم طولي نكشيد كه هجوم روزافزون اروپاييان و آمريكاييان بدان باعث افزايش تقاضاي خارجي شد.
اين مساله منجر به افزايش توليد قالي در منابع سنتي، برقراري و تاسيس كارخانه‌ها و كارگاه‌ها به‌وسيله تجار خارجي و نيز تجار داخلي چون تجار تبريز و ساير بازرگانان شد، به گونه‌اي كه كنسول انگلستان در تبريز اشاره كرده است؛ «در عرض دو سال گذشته تقاضا براي قالي‌هاي ايران به طرز چشمگيري بالا رفته و صادرات آن دو برابر شده است، قالي در همه جاي ايران توليد مي‌شود، ولي قالي‌هاي مناطق زير به‌خاطر زيبايي و دوامشان معروفند، فراهان، سلطان آباد، سرابند و دهات اطراف مشهد و جوين، در كردستان سنه(سنندج) و در دهات مجاور آن، در آذربايجان ناحيه قراداغ، بخشايش و هريس.»
صادرات قالي تبريز(از راه طرابوزان) حدود ۲۸هزار ليره در سال ۱۸۷۲ و ۲۵هزار ليره در سال ۱۸۷۳م. بوده، فراهان و سلطان آباد در همين زمان در حدود ۵۰هزار ليره صادرات به اروپا و تركيه داشتند و در سال ۱۸۷۹م صدور قالي از تبريز به ۶۵هزار ليره ترقي كرد.

بيشتر بخوانيد: قاليشويي در قنات كوثر

در همين زمان «لرد كرزن»، بيشترين مقدار تجارت اروپايي را متعلق به فرش دانسته، كه با ارزش ۴۲۲۶۰ ليره بيشتر به انگلستان و آمريكا صادر مي‌شده است و از احتمال وجود همين ميزان صادرات به‌صورت قاچاق مي‌گويد.

وي به نقل از يكي از «تجار با اطلاع» در اين زمينه، صادرات فرش را سالانه بين «۹۰هزار تا ۱۰۰هزار» ليره دانسته كه بيشتر به انگلستان، فرانسه و آمريكا مي‌برند، وي سپس برمبناي ارقام و آماري كه از عثماني و ايران به‌دست آورده، ميزان صادرات قالي را ۲۵هزار بار قاطر دانسته كه هرساله از راه كرمانشاه به بغداد عبور مي‌كرده‌اند.

كالاهاي عمده وارداتي از قبيل منسوجات و... را وارد ايران كرده و بر همين مبنا وي حدس مي‌زند، ارزش صادرات ايران كه از كرمانشاه به خارجه مي‌رفته است، كه عمده‌اش، پشم، پنبه، فرش و ترياك بوده است، مجموعا ۵۴۰هزار ليره انگليسي بوده است، و مطابق مجله «اطاق تجارت اسلامبول» مورخ ۱۷ مه ۱۸۹۰ صادرات فرش ايران به عثماني در حدود ۴هزار ليره ترك بوده است.

در سال ۱۹۱۴م ارزش صادرات به يك ميليون ليره رسيد، كه تقريبا يك‌هشتم كل تجارت ايران را تشكيل مي‌داد، قسمت اعظم اين صادرات به روسيه و تركيه مي‌رفت، تا آزادانه به ايالات متحده، انگليس، فرانسه و ساير ممالك صادر شود.

مطابق گزارش «كارگزار مهام خارجه كرمان و بلوچستان»، تجارت قالي در كرمان اين گونه رواج داشته است؛«... دو سال بود، قالي كرمان خيلي تنزل كرده بود، اين اوقات به‌واسطه حمل آمريكا كمال ترقي را حاصل كرده، تجار آذربايجاني به قيمت خيلي گزاف به‌رقابت همديگر خريده حمل تبريز و از آنجا از راه اسلامبول حمل آمريكا مي‌شود، بحمدالله وسعتي به جهت فروش قالي به اهالي دست داده...»

كه متن اين گزارش حاكي از آن است كه در اواسط دوره قاجاريه، «آمريكا» به‌عنوان يكي از مشتريان و بازارهاي هدف اصلي فرش دستباف مطرح شده و نقش تجار و بازرگانان تبريزي در اين ميانه بسيار برجسته است و مسير عمده تجارتي قالي در دوره قاجاريه نيز حمل به تبريز و از آنجا به اسلامبول و سپس بارگيري به مقاصد كشورهاي مختلف از جمله آمريكا است.

و بنابر مكاتبه «سفارت شاهنشاهي ايران در واشينگتون»، قالي در آمريكا عمده‌ترين و اصلي‌ترين متاعي است كه رواج دارد، كه صدها هزار نفر در ايران از آن نان مي‌خورند و نوعي مدد بودجه دولتي است. و نيز از «فيلادلفيا» به‌عنوان يكي از مراكزي كه تجارت فرش ايران در آنجا خيلي وسعت پيدا كرده، نام برده شده است.

در همين زمان در گنجه «منسوجات پشمي و ابريشمي و به ويژه قالي» با وجود تنزل مال‌التجاره‌هاي ايراني از جمله خشكبار رواج داشته و ويس قونسول قفقاز از «اقسام فرش و گليم تبريز و عراق» به‌عنوان عمده امتعه ايران نام برده است، و نيز بنا بر گزارش كارپردازي اول دولت ايران در شام، «مال‌التجاره كه از امتعه ايران به‌شام مي‌آورند، عبارت از سجاده و قالي تبريز و خراسان و كرمانشاهان است و گاهي حسب اتفاق از شيراز خيلي كم مي‌آورند».

يا آنچنان كه سفير اتازوني (آمريكا) در تهران بيان كرده است، «... در نيويورك و لندن بازار بزرگي جهت فروش قالي ايران كه اعظم‌ترين و معتبر شعبات تجارتي مصنوعات ايران است مهيا است...»

در مجموع بايد اذعان كرد، اقتصاد فرش ايران در قرن نوزدهم(عصر قاجاريه) داراي دامنه و گستره نامحدودي است كه از گستره اين پژوهش خارج است.

بايد پذيرفت اقتصاد فرش در اين قرن، رو به توسعه و ترقي گذاشته است، توسعه‌اي ناموزون كه منجر به تغييرات اقتصادي گسترده در سازمان توليد فرش شد. از جمله مهم‌ترين عوامل اين توسعه، توسعه نظام سرمايه‌داري، اقتصاد وابسته ايران عصر قاجار، صادرات در مقابل واردات و گسترش بازارهاي بين‌المللي فرش دستباف بود، امري كه منجر به تجاري‌سازي فرش دستباف شد. بدون شك اين روند تجاري‌سازي از منظر كيفي براي فرش مطلوب نبوده، اما از منظر كمي در اقتصاد بيمار عصر قاجار نقش مهمي ايفا كرده است، به گونه‌اي كه به عاملي ثروت‌زا و ثروت‌آفرين تبديل شده است.